NRI లు మీ ఆదాయంపై పన్ను ఎలా వర్తిస్తుందో తెలుసుకోండి ?

NRI హోదా: బేసిక్ అవగాహన - వివరణాత్మక విశ్లేషణ

NRI (Non-Resident Indian) హోదా అనేది భారతదేశంలో ఒక వ్యక్తి యొక్క నివాస స్థితిని (Residential Status) నిర్ణయించే కీలక అంశం. స్తూలంగా NRI లు అంటే భారతదేశం వెలుపల నివసించే భారతీయ పొరులు అని అర్ధం. అయితే  NRI లుగా గుర్తించబడాలి అంటే ఒక ఆర్ధిక సంవత్సరంలో దేశం వెలుపల ఎన్ని రోజులు నివాసం ఉండాలి? NRI లుగా పరిగణిస్తే టాక్స్ పరధిలోకి వస్తారా? NRI లకు ఎలాంటి టాక్స్ బెనిఫిట్స్ ఉంటాయి? అనే అంశాలకు సంబందించిన వివరాలు తెలుసుకుందాం.

nri-status-basic-understanding-detailed-analysis

NRIలు అంటే ఎవరు?

NRI (Non-Resident Indian) లు అంటే భారతదేశం వెలుపల నివసిస్తున్న భారతీయ పౌరుడు లేదా భారతీయ సంతతికి (Person of Indian Origin - PIO) చెందిన వ్యక్తి. భారత ఇన్‌కమ్ టాక్స్ చట్టం, 1961 ప్రకారం, ఒక వ్యక్తి NRIగా పరిగణించబడటానికి ఈ క్రైటీరియా సాటిస్ఫై చేయాలి. ఇది ప్రధానంగా భారత్‌లో బస చేసిన రోజుల సంఖ్య ఆధారంగా నిర్ధారించబడుతుంది. ఈ హోదా నిర్ణయం ఇన్‌కమ్ టాక్స్ నిబంధనల ప్రకారం జరుగుతుంది మరియు ఒక వ్యక్తి యొక్క పన్ను బాధ్యతలను (Tax Liability) నేరుగా ప్రభావితం చేస్తుంది. ఈ విషయాన్ని స్పష్టంగా అర్థం చేసుకోవడం చాలా ముఖ్యం, ఎందుకంటే ఇది ఆర్థిక ప్రణాళిక మరియు పన్ను విధానాలపై ప్రభావం చూపుతుంది.

NRI హోదా నిర్ణయం: ప్రాథమిక నిబంధనలు

భారత ఇన్‌కమ్ టాక్స్ చట్టం, 1961 ప్రకారం, ఒక వ్యక్తి యొక్క నివాస స్థితి (Resident or Non-Resident) నిర్ణయించడానికి ఈ క్రింది క్రైటీరియా వర్తిస్తుంది:

1. 182 రోజుల నిబంధన: ఒక ఆర్థిక సంవత్సరంలో (ఏప్రిల్ 1 నుండి మార్చి 31 వరకు) 182 రోజులు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రోజులు భారతదేశంలో ఉంటే, ఆ వ్యక్తి నివాసిగా (Resident) పరిగణించబడతారు.
2. 60 రోజుల + 365 రోజుల నిబంధన: ఒక ఆర్థిక సంవత్సరంలో 60 రోజులు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రోజులు భారత్‌లో ఉండి, గత నాలుగు ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో మొత్తం 365 రోజులు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రోజులు భారత్‌లో ఉంటే కూడా ఆ వ్యక్తి నివాసిగా పరిగణించబడతారు.

మినహాయింపు నిబంధనలు

కొన్ని ప్రత్యేక సందర్భాల్లో, 60 రోజుల నిబంధన స్థానంలో 182 రోజుల నిబంధన వర్తిస్తుంది. ఈ మినహాయింపులు ఈ క్రింది వారికి అనుగుణంగా ఉంటాయి:

• ఉద్యోగం కోసం భారత్ వదిలి వెళ్లినవారు: భారతీయ పౌరుడు లేదా భారతీయ సంతతికి చెందిన వ్యక్తి (Person of Indian Origin - PIO) ఉద్యోగం కోసం భారతదేశం విడిచి వెళ్లినప్పుడు, 60 రోజుల నిబంధన వర్తించదు. అలాంటి సందర్భంలో, 182 రోజుల నిబంధన మాత్రమే పరిగణనలోకి తీసుకోబడుతుంది.
• క్రూ మెంబర్‌లు: భారతీయ నౌకలలో క్రూ మెంబర్‌గా (Crew Member) పనిచేసే వ్యక్తులకు కూడా 60 రోజుల నిబంధన స్థానంలో 182 రోజుల నిబంధన వర్తిస్తుంది. ఇది సాధారణంగా షిప్పింగ్ ఇండస్ట్రీలో పనిచేసే వారికి అనుగుణంగా ఉంటుంది.
• లిమిటెడ్ పీరియడ్ కోసం వచ్చినవారు: భారతీయ పౌరులు లేదా PIOలు తాత్కాలికంగా (లిమిటెడ్ పీరియడ్) భారతదేశానికి వచ్చినప్పుడు కూడా 182 రోజుల నిబంధన మాత్రమే వర్తిస్తుంది.

ఎందుకు ముఖ్యం?

NRI హోదా నిర్ణయం అర్థం చేసుకోవడం చాలా ముఖ్యం ఎందుకంటే, ఇది మీ పన్ను బాధ్యతలను నేరుగా ప్రభావితం చేస్తుంది. భారత ఇన్‌కమ్ టాక్స్ చట్టం ప్రకారం:

• నివాసి (Resident): ఒక వ్యక్తి నివాసిగా పరిగణించబడితే, వారి ప్రపంచవ్యాప్త ఆదాయం (Global Income) భారతదేశంలో పన్నుకు గురవుతుంది. అంటే, భారత్‌లోనూ, విదేశాల్లోనూ సంపాదించిన ఆదాయం అంతా ఇక్కడ పన్ను పరిధిలోకి వస్తుంది.
• NRI (Non-Resident Indian): ఒక వ్యక్తి NRIగా ఉంటే, వారు భారతదేశంలో సంపాదించిన ఆదాయం మీద మాత్రమే పన్ను చెల్లిస్తారు. విదేశాల్లో సంపాదించిన ఆదాయం భారత్‌లో పన్నుకు గురి కాదు.

NRIలకు ఎలాంటి టాక్స్ బెనిఫిట్స్ ఉంటాయి?

NRI హోదా వల్ల భారతదేశంలో పన్ను బాధ్యతలపై గణనీయమైన ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి:

1. విదేశీ ఆదాయంపై పన్ను మినహాయింపు:
   • NRIలు భారతదేశంలో సంపాదించిన ఆదాయంపై మాత్రమే పన్ను చెల్లిస్తారు. విదేశాల్లో సంపాదించిన ఆదాయం (ఉదాహరణకు, జీతం, వ్యాపార లాభాలు, వడ్డీ) భారత్‌లో పన్నుకు గురి కాదు.
   • నివాసి (Resident) హోదా ఉన్నవారు వారి ప్రపంచవ్యాప్త ఆదాయం (Global Income)పై భారత్‌లో పన్ను చెల్లించాలి, కానీ NRIలకు ఈ బాధ్యత ఉండదు.
2. NRE/FCNR డిపాజిట్స్‌పై పన్ను రాయితీలు:
   • NRE (Non-Resident External) మరియు FCNR (Foreign Currency Non-Resident) అకౌంట్స్‌లో డిపాజిట్‌లపై వచ్చే వడ్డీ భారత్‌లో పన్ను నుండి మినహాయింపు పొందుతుంది.
   • ఈ డిపాజిట్స్‌లోని మొత్తాన్ని విదేశాలకు స్వేచ్ఛగా రీపాట్రియేట్ (Repatriate) చేయవచ్చు, అంటే ఎటువంటి పరిమితులు లేకుండా విదేశీ కరెన్సీలో ట్రాన్స్‌ఫర్ చేయవచ్చు.
3. NRO అకౌంట్‌లపై TDS రాయితీలు:
   • NRO (Non-Resident Ordinary) అకౌంట్‌లలో వడ్డీపై సాధారణంగా TDS (Tax Deducted at Source) 30% రేటుతో వర్తిస్తుంది. అయితే, డబుల్ టాక్సేషన్ అవాయిడెన్స్ అగ్రిమెంట్ (DTAA) ఉపయోగించి ఈ రేటును 10-15%కి తగ్గించుకోవచ్చు.
   • DTAA కింద రాయితీ పొందాలంటే Tax Residency Certificate (TRC) మరియు Form 10F సమర్పించాలి.
4. ఆస్తి అమ్మకంపై పన్ను ప్రయోజనాలు:
   • NRIలు భారత్‌లో ఆస్తిని విక్రయించినప్పుడు, లాంగ్-టర్మ్ క్యాపిటల్ గెయిన్స్ (LTCG)పై 20% పన్ను (ఇండెక్సేషన్‌తో) వర్తిస్తుంది.
   • క్యాపిటల్ గెయిన్స్‌ను మినహాయింపు పొందేందుకు Section 54 కింద భారత్‌లో మరో నివాస ఆస్తిలో రీ-ఇన్వెస్ట్ చేయవచ్చు.
5. డబుల్ టాక్సేషన్ నివారణ:
   • భారత్‌తో DTAA ఒప్పందం ఉన్న దేశాల్లో నివసిస్తున్న NRIలు ఒకే ఆదాయంపై రెండు దేశాల్లో పన్ను చెల్లించకుండా ఉండేందుకు ఈ ఒప్పందాన్ని ఉపయోగించుకోవచ్చు.
   • ఉదాహరణకు, భారత్‌లో TDS కట్ అయిన ఆదాయంపై విదేశాల్లో టాక్స్ క్రెడిట్ క్లెయిమ్ చేయవచ్చు.

ఉదాహరణలతో అర్థం చేసుకోండి

• ఉదాహరణ 1: సురేష్ అనే వ్యక్తి 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 200 రోజులు భారత్‌లో ఉన్నాడు. ఈ సందర్భంలో, అతను 182 రోజుల కంటే ఎక్కువ ఉన్నందున నివాసిగా (Resident) పరిగణించబడతాడు. అతని గ్లోబల్ ఇన్‌కమ్ భారత్‌లో టాక్స్‌కు లోబడి ఉంటుంది.
• ఉదాహరణ 2: రమేష్ అనే వ్యక్తి 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 50 రోజులు మాత్రమే భారత్‌లో ఉన్నాడు. అతను గత 4 సంవత్సరాల్లో 300 రోజులు మాత్రమే భారత్‌లో ఉన్నాడు. ఈ సందర్భంలో, అతను 60 రోజుల కంటే తక్కువ ఉన్నందున NRIగా పరిగణించబడతాడు. అతని విదేశీ ఆదాయం భారత్‌లో టాక్స్‌కు లోబడి ఉండదు.
• ఉదాహరణ 3: రవి అనే వ్యక్తి ఉద్యోగం కోసం 2024లో భారత్ వదిలి UAEకి వెళ్లాడు. 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరంలో అతను 100 రోజులు భారత్‌లో ఉన్నాడు. ఈ సందర్భంలో, అతనికి 60 రోజుల నిబంధన వర్తించదు, 182 రోజుల నిబంధన మాత్రమే పరిగణనలోకి వస్తుంది. అతను 182 రోజుల కంటే తక్కువ ఉన్నందున NRIగా పరిగణించబడతాడు.

జాగ్రత్తలు

• రోజుల లెక్కింపు: భారత్‌లో బస చేసిన రోజులను ఖచ్చితంగా లెక్కించండి. రాకపోకల సమయంలో వీసా స్టాంప్‌లు, పాస్‌పోర్ట్ ఎంట్రీలు ఈ లెక్కింపుకు ఉపయోగపడతాయి.
• టాక్స్ ప్లానింగ్: NRI హోదా ఆధారంగా మీ ఆదాయంపై పన్ను ఎలా వర్తిస్తుందో అర్థం చేసుకోవడానికి టాక్స్ నిపుణుడిని సంప్రదించండి.
• స్టేటస్ మార్పు: ఒక ఆర్థిక సంవత్సరంలో NRI నుండి నివాసి హోదాకు మారితే, మీ టాక్స్ లయబిలిటీ గణనీయంగా మారవచ్చు. దీనికి ముందస్తు ప్లానింగ్ అవసరం.

NRI హోదా నిర్ణయం భారత్‌లో బస చేసిన రోజుల ఆధారంగా జరుగుతుంది మరియు ఇది మీ పన్ను బాధ్యతలను నేరుగా ప్రభావితం చేస్తుంది. NRIలు విదేశీ ఆదాయంపై పన్ను మినహాయింపు, NRE/FCNR డిపాజిట్స్‌పై రాయితీలు, DTAA ప్రయోజనాలు వంటి టాక్స్ బెనిఫిట్స్ పొందవచ్చు. సరైన డాక్యుమెంటేషన్ మరియు టాక్స్ ప్లానింగ్‌తో ఈ బెనిఫిట్స్‌ను సమర్థవంతంగా ఉపయోగించుకోవచ్చు. ఈ రూల్స్‌ను బాగా అర్థం చేసుకోవడం, సరైన డాక్యుమెంటేషన్ నిర్వహించడం, మరియు అవసరమైతే నిపుణుల సలహా తీసుకోవడం ద్వారా మీరు మీ టాక్స్ బాధ్యతలను సమర్థవంతంగా నిర్వహించవచ్చు. NRI హోదా అర్థం చేసుకోవడం మీ భారత్‌కు తిరిగి రావడం లేదా విదేశాల్లో ఉండే ప్లాన్‌ను మరింత సీమ్‌లెస్‌గా చేస్తుంది. 

నోట్: ఈ సమాచారం మే 24, 2025 నాటి ఇన్‌కమ్ టాక్స్ నిబంధనల ఆధారంగా అందించబడింది. తాజా నిబంధనల కోసం అధికారిక సోర్సెస్‌ను సంప్రదించండి.

Read more>>> History

NRIలకు సువర్ణావకాశం: భారత్‌కు తిరిగి రండి, కొత్త అధ్యాయం ప్రారంభించండి

మన గల్ఫ్ న్యూస్ తాజా అప్డేట్స్ మరియు గల్ఫ్ జాబ్స్ కోసం మా సోషల్ మీడియా వేదికల్ని ఫాలో చేయండి! ప్రతి రోజు తాజా సమాచారం, ఉద్యోగ అవకాశాలు మరియు మరెన్నో మీ ముంగిట! మీ కెరీర్‌లో కొత్త అధ్యాయాలు ప్రారంభించడానికి, మరియు గల్ఫ్ ప్రాంతంలోని అన్ని ముఖ్యమైన వార్తలను తెలుసుకోవడానికి మమ్మల్ని ఫాలో చేయండి.

facebook whatsapp twitter instagram linkedin

Keywords

NRI, NonResidentIndian, IndiaTax, ResidencyRules, TaxBenefits, NREAccount, FCNRDeposit, DTAA, CapitalGains, IncomeTax2025, GlobalIncome, TaxLiability, NROAccount, Repatriation, TaxPlanning, IndianCitizen, PIO, FinancialPlanning, TaxExemption, Managulfnews,

ఎన్ఆర్ఐ, నాన్‌రెసిడెంట్‌ఇండియన్, ఇండియాటాక్స్, నివాసనిబంధనలు, టాక్స్‌బెనిఫిట్స్, ఎన్ఆర్ఈఅకౌంట్, ఎఫ్‌సిఎన్ఆర్‌డిపాజిట్, డిటిఎఎ, క్యాపిటల్‌గెయిన్స్, ఇన్‌కమ్‌టాక్స్2025, గ్లోబల్‌ఇన్‌కమ్, టాక్స్‌లయబిలిటీ, ఎన్ఆర్ఓఅకౌంట్, రీపాట్రియేషన్, టాక్స్‌ప్లానింగ్, ఇండియన్‌సిటిజన్, పిఐఓ, ఫైనాన్షియల్‌ప్లానింగ్, టాక్స్‌మినహాయింపు, మనగల్ఫ్‌న్యూస్,