హిందీ భాష మన జాతీయ భాషా ? అసలు మనకు ఒక జాతీయ బాష ఉందా ?

హిందీ మన జాతీయ భాషా అనే ప్రశ్న చాలా ఆసక్తికరంగా ఉంది.  అలాగే అసలు మనకు జాతీయ భాష ఉందా ? హిందీని జాతీయ భాషగా ప్రమోట్ చేయాలనే ఆలోచన ఎలా వచ్చింది ? రాజ్యాంగం ప్రకారం మన దేశానికి ఏదైనా ఒక "జాతీయ భాష" ఉండాలని సూచించిందా ? అనే విషయాల గురించి తెలుసుకోవడం చాలా ముక్యం.   

ముందుగా భారతదేశంలోని జనాభా ప్రాంతాల పరంగా భాషల విషయంలో చాలా సంక్లిష్టత ఉందని చెప్పాలి. హిందీ మన జాతీయ భాష అని చాలా మంది అనుకుంటారు, కానీ అది పూర్తిగా సరైనది కాదు. భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం మన దేశానికి "జాతీయ భాష" అని ఏ ఒక్క భాషనూ అధికారికంగా పేర్కొనలేదు. ఇది చాలా మందికి ఆశ్చర్యం కలిగించే విషయం కావచ్చు, కానీ ఇది నిజం. రాజ్యాంగంలో భాషల గురించి చర్చించే భాగం ఎనిమిదో షెడ్యూల్‌లో ఉంది, అక్కడ 22 భాషలను అధికారికంగా గుర్తించారు. అవి అన్నీ మన దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో మాట్లాడే ముఖ్యమైన భాషలు, వాటిలో తెలుగు కూడా ఒకటి. అంతేకాని హిందీ జాతీయ భాష అని ఎక్కడా పేర్కొనలేదు.

ఇక హిందీ విషయానికి వస్తే, అది కేంద్ర ప్రభుత్వం అధికారిక పనుల కోసం ఉపయోగించే భాషల్లో ఒకటి. రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 343 ప్రకారం, హిందీ (దేవనాగరి లిపిలో) మరియు ఇంగ్లీష్‌ను కేంద్ర ప్రభుత్వం అధికారిక భాషలుగా ఉపయోగిస్తుంది. కానీ దీని అర్థం హిందీ జాతీయ భాష అని కాదు. ఈ ఏర్పాటు ఎందుకు చేశారంటే, భారతదేశంలోని వివిధ రాష్ట్రాలు, ప్రాంతాల మధ్య సమన్వయం సులభతరం చేయడానికి మరియు పరిపాలన సాఫీగా సాగడానికి. అయితే, రాష్ట్రాలకు తమ సొంత అధికారిక భాషలను ఎంచుకునే స్వేచ్ఛ ఉంది. ఉదాహరణకు, మన ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో తెలుగు అధికారిక భాష, తమిళనాడులో తమిళం, కర్ణాటకలో కన్నడం ఇలా.

ఒకప్పుడు హిందీని జాతీయ భాషగా ప్రమోట్ చేయాలనే ఆలోచన ఉండేది, ముఖ్యంగా స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తొలి రోజుల్లో. కానీ దీనికి దక్షిణ భారత రాష్ట్రాల నుండి గట్టి వ్యతిరేకత ఎదురైంది. హిందీ మాట్లాడని ప్రాంతాల్లోని ప్రజలు తమ భాషలు, సంస్కృతులు అణగారిపోతాయని భయపడ్డారు. ఈ నేపథ్యంలోనే 1965లో భాషా సమస్యలపై పెద్ద ఉద్యమాలు కూడా జరిగాయి, ముఖ్యంగా తమిళనాడులో. అందుకే కేంద్ర ప్రభుత్వం హిందీని బలవంతంగా రుద్దకుండా, ఇంగ్లీష్‌ ను కూడా కొనసాగించే నిర్ణయం తీసుకుంది.

చివరగా చెప్పాలంటే, భారతదేశం అనే ఈ అద్భుతమైన దేశం భాషల వైవిధ్యంలో ఏకత్వాన్ని సాధించిన గొప్ప ఉదాహరణ. మనకు ఒకే ఒక జాతీయ భాష లేకపోయినా, ప్రతి భాషకూ దాని స్థానం, గౌరవం ఉంది. హిందీ కేంద్ర స్థాయిలో ఒక ముఖ్యమైన భాష కావచ్చు, కానీ అది మన జాతీయ గుర్తింపును పూర్తిగా నిర్వచించదు. మన దేశ గుర్తింపు అనేది మన అన్ని భాషలు, సంస్కృతుల సమ్మేళనంలో దాగి ఉంది. అందుకే మనదేశాన్ని భాషల పరంగా సంస్కృతి పరంగా మతాల పరంగా భిన్నత్వంలో ఏకత్వం కలిగిన దేశంగా భారతదేశాన్ని చెప్పుకుంటారు.