ఎమర్జెన్సీ: భారత ప్రజాస్వామ్యం చీకటి రోజులకు నేటికీ సరిగ్గా 50 ఏండ్లు

25 జూన్ 2025, న్యూఢిల్లీ: సరిగ్గా 50 ఏండ్ల క్రితం ఇదే రోజు రాత్రి 11:45 గంటలకు భారత ప్రజాస్వామ్యం చీకట్లోకి జారిపోయింది. 1975 జూన్ 25న ఇందిరా గాంధీ సిఫారసుతో ఎమర్జెన్సీ విధించబడింది. దేశమంతా కారాగారంగా మారగా, 1,40,000 మంది నాయకులు, కార్యకర్తలు అరెస్టయ్యారు. పౌర హక్కులు, పత్రికా స్వేచ్ఛ కాలరాసిన ఈ ఘటన ఎందుకు జరిగింది? ఈ అంశాలకు సంబంధించిన పూర్తి వివరాలను 'మన గల్ఫ్ న్యూస్' ద్వారా తెలుసుకుందాం.

emergency-1975-india

ఎమర్జెన్సీ విధించడానికి గల ప్రధాన కారణం

భారత దేశంలో 1975 జూన్ 25న ఎమర్జెన్సీ విధించడానికి గల ప్రధాన కారణం ఇందిరా గాంధీ పాలనపై ఎదురైన రాజకీయ, ఆర్థిక సవాళ్లు మరియు వ్యక్తిగత అధికార సంరక్షణ అనేది. 1971 ఎన్నికల్లో రాయ్‌బరేలీ నుంచి జయవంతమైన ఆమెను, 1975 జూన్ 12న అలహాబాద్ హైకోర్టు ఎన్నికను అవैధమని ప్రకటించింది, ఇది ఆమె ప్రధాని పదవిని కోల్పోతున్న అవకాశాన్ని తెరవింది. గుజరాత్, బిహార్‌లో జరిగిన జనాందోలన ఉద్యమాలు మరియు జయప్రకాశ్ నారాయణ్ నేతృత్వంలో ‘సంపూర్ణ విప్లవం’ పిలుపు, ఆమె ప్రభుత్వంపై వ్యతిరేకతను పెంచాయి. ఆర్థిక సంక్షోభం, అవినీతి, సంజయ్ గాంధీ యొక్క ప్రభావం ఆమెను అధికారంలో నిలిచేందుకు ఎమర్జెన్సీని వినియోగించేందుకు తోపులిచ్చింది. ఆమె సిఫారసుతో రాష్ట్రపతి ఆర్టికల్ 352ను ఆశ్రయించి అర్ధరాత్రి ఎమర్జెన్సీ ప్రకటించారు, ఇది పౌర హక్కులను రద్దుచేసి ఆమె అధికారాన్ని బలోపేతం చేసింది.

ఎమర్జెన్సీ: ప్రజాస్వామ్యానికి చీకటి రోజులు

ఇందిరా గాంధీ సిఫారసుతో రాష్ట్రపతి ఫకృద్దీన్ అలీ అహ్మద్ ఆర్టికల్ 352 కింద ఎమర్జెన్సీ ప్రకటించారు. దేశమంతా కారాగారంగా మారగా, జయప్రకాశ్ నారాయణ్, అటల్ బిహారీ వాజపేయి, లాల్ కృష్ణ అద్వానీ వంటి నాయకులతో సహా 1,40,000 మంది అరెస్టయ్యారు. పౌర హక్కులు, భావప్రకటన స్వేచ్ఛ రద్దయ్యాయి. పత్రికలపై సెన్సార్‌షిప్ విధించబడింది. ఇందిరా గాంధీ పాలనలో అహంభావం, అధికార దుర్వినియోగం పెరిగాయని విమర్శలు వచ్చాయి. ఈ ఘటన భారత ప్రజాస్వామ్యానికి తీవ్ర గాయం కలిగించింది.

పౌర హక్కులపై దాడి

ఎమర్జెన్సీ సమయంలో పౌర హక్కులు, ప్రాథమిక స్వేచ్ఛలు పూర్తిగా అణచివేయబడ్డాయి. ‘మిసా’ చట్టం ద్వారా విచారణ లేకుండానే వేలాది మందిని నిర్బంధించారు. రాజకీయ సమావేశాలు, నిరసనలు నిషేధించబడ్డాయి. పత్రికలపై సెన్సార్‌షిప్ కారణంగా ప్రజలకు దేశంలో జరిగే అకృత్యాల గురించి సమాచారం అందలేదు. రహస్య పత్రికలు, ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ కార్యకర్తల ఇళ్లు ఎమర్జెన్సీ వ్యతిరేక ఉద్యమానికి కేంద్రాలుగా మారాయి. న్యాయవ్యవస్థ కూడా ఒత్తిడికి గురై, ప్రజల హక్కులను కాపాడలేకపోయింది. ఈ అణచివేత దేశవ్యాప్తంగా తీవ్ర వ్యతిరేకతను రేకెత్తించింది.

సంజయ్ గాంధీ: రాజ్యాంగేతర శక్తి

ఇందిరా గాంధీ తనయుడు సంజయ్ గాంధీ ఎమర్జెన్సీలో రాజ్యాంగేతర శక్తిగా, షాడో పీఎంగా ఎదిగారు. జనాభా నియంత్రణ పేరుతో బలవంతపు కుటుంబ నియంత్రణ కార్యక్రమాలు అమలు చేశారు. దాదాపు కోటి మందిపై నిస్సంతాన శస్త్రచికిత్సలు జరిగాయి, దీనివల్ల అనేక దారుణాలు సంభవించాయి. ఢిల్లీలో టర్క్‌మన్ గేట్ మురికివాడల తొలగింపులో పోలీసు కాల్పుల్లో పేదలు మరణించారు. సంజయ్ గాంధీ నిర్ణయాలు పరిపాలనలో విచ్చలవిడితనాన్ని, అరాచకాలను పెంచాయి. ఇందిరా వారసుడిగా సంజయ్‌ను సిద్ధం చేయాలనే ఆమె ఆలోచన వంశపారంపర్య పాలనకు దారితీసిందని విమర్శలు వచ్చాయి.

అవినీతి, అరాచకాల పెరుగుదల

ఎమర్జెన్సీ సమయంలో కాంగ్రెస్ పాలిత రాష్ట్రాల్లో అవినీతి, అకృత్యాలు విపరీతంగా పెరిగాయి. గుజరాత్‌లో నవ నిర్మాణ్ ఉద్యమం, బిహార్‌లో ఛాత్ర సంఘర్ష్ సమితి వంటి ఉద్యమాలు ఈ అవినీతికి వ్యతిరేకంగా జరిగాయి. జయప్రకాశ్ నారాయణ్ ‘సంపూర్ణ విప్లవం’ పిలుపునిచ్చారు. 1975 జూన్ 12న అలహాబాద్ హైకోర్టు ఇందిరా గాంధీ ఎన్నికను చెల్లదని తీర్పిచ్చింది. గుజరాత్ అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ ఓడిపోయింది. ఈ సంఘటనలు ఇందిరా పాలనపై వ్యతిరేకతను మరింత పెంచాయి, ఎమర్జెన్సీ విధించడానికి కారణమయ్యాయి.

జనతా పార్టీ: ప్రజాస్వామ్య పునరుద్ధరణ

1977 జనవరి 18న ఇందిరా గాంధీ ఎన్నికలు ప్రకటించి, రాజకీయ ఖైదీలను విడుదల చేశారు. విపక్ష పార్టీలు ఏకమై జనతా పార్టీని ఏర్పాటు చేశాయి. 1977 మార్చి ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ ఓడిపోగా, జనతా పార్టీ 345 సీట్లతో అధికారంలోకి వచ్చింది. మొరార్జీ దేశాయ్ ప్రధానమంత్రి అయ్యారు. మార్చి 21, 1977న ఎమర్జెన్సీ ఎత్తివేయబడింది. జనతా పార్టీ ప్రజాస్వామ్యాన్ని పునరుద్ధరించినప్పటికీ, అంతర్గత విభేదాలతో అది ఎక్కువ కాలం నిలవలేదు. 2024లో మోదీ ప్రభుత్వం జూన్ 25ను ‘రాజ్యాంగ హత్యా దినం’గా ప్రకటించింది.

మన గల్ఫ్ న్యూస్ సోషల్ మీడియా లింకులు

మన గల్ఫ్ న్యూస్ తాజా అప్డేట్స్ మరియు గల్ఫ్ జాబ్స్ కోసం మా సోషల్ మీడియా వేదికల్ని ఫాలో చేయండి! ప్రతి రోజు తాజా సమాచారం, ఉద్యోగ అవకాశాలు మరియు మరెన్నో మీ ముంగిట! మీ కెరీర్‌లో కొత్త అధ్యాయాలు ప్రారంభించడానికి, గల్ఫ్ ప్రాంతంలోని ముఖ్యమైన వార్తలను తెలుసుకోవడానికి మమ్మల్ని ఫాలో చేయండి.
YouTube | facebook | WhatsApp | Twitter | Instagram | LinkedIn

keywords

Emergency 1975, Indira Gandhi, Indian democracy, civil rights, press freedom, Sanjay Gandhi, Janata Party, corruption, MISA Act, JP movement, ఎమర్జెన్సీ 1975, ఇందిరా గాంధీ, భారత ప్రజాస్వామ్యం, పౌర హక్కులు, పత్రికా స్వేచ్ఛ, సంజయ్ గాంధీ, జనతా పార్టీ, అవినీతి, మిసా చట్టం, జేపీ ఉద్యమం, మన గల్ఫ్ న్యూస్, మన గల్ఫ్ న్యూస్ తెలుగు వార్తలు, మన గల్ఫ్ న్యూస్ జాబ్స్, గల్ఫ్ సమాచారం తెలుగులో, managulfnews, managulfnews in telugu